Dood gemaakt door het systeem

Ik ben anders en anders betekent in dit geval niet beperkt of stoornis-achtig, maar anders betekent misschien wel niet beperkt. Ik ben een vrije en ruime denker, die nooit gaat voor de oplossing die voor de hand ligt, maar de oplossing die voor vijf handen later ligt.

Dat heeft mij sinds de middelbare school veel opgeleverd maar nog meer gekost. Ik maakte mooie dingen, leverde originele verslagen in, gaf te ver doorgedachte antwoorden op toetsen en probeerde alles te doen met een vleugje humor.

‘’Ik vond het zo leuk om je verslag na te kijken.’’ of ‘’Ik vond het zo verfrissend om je antwoorden te lezen op de toets.’’ Dingen die ik telkens te horen kreeg. Maar de beoordeling eindigde altijd in het volgende: ‘’ Ik heb er echt van genoten en voor originaliteit krijg je een tien, maar het is zo anders dan de rest, dat ik je geen voldoende kan geven.’’ ‘’Maar huh? Het was toch goed? U vond het toch leuk? Waarom dan een onvoldoende?’’

Inmiddels raakte ik eraan gewend. Ik zag veel van mijn klasgenootjes alles volgens het boekje doen. Er was sprake van weinig creativiteit, maar ze scoorden de ene hoge cijfer na de andere. Ik daarentegen kon alleen met verbale opdrachten als presentaties hoge cijfers halen, oh já en gym lukte wel aardig.

Ik droomde altijd groot. Ik hoopte altijd een miljoenen publiek aan te spreken. Mijn dromen waren altijd te groot volgens docenten. Ik moest gewoon doen wat er van me gevraagd werd, dan is het goed, dat is toch veel fijner? Langzamerhand leerde ik mezelf trucjes aan, om precies te doen wat de docent graag zag. Ik werd veranderd tot een persoon die ik niet ben. De creativiteit die in me zat kon nergens meer tot uiting komen. ‘’Zoek gewoon een middenweg joh, maak je niet druk.’’ Ja een middenweg, ik ben geen middenweg, nooit geweest.

Met veel gestruggle en gekloot haalde ik mijn HAVO papiertje. Het voelde als een verlossing, eindelijk studeren. Ik koos voor de opleiding journalistiek, daar kunnen ze altijd vrije en ruime denkers gebruiken toch? Eindelijk mezelf zijn, de trucjes waren overbodig, althans dat dacht ik.

De eerste beoordelingen stroomden binnen: ‘’voor originaliteit een tien, maar het voldoet niet genoeg.’’ Onvoldoende, allemaal onvoldoendes! Het brak me. Oké het is officieel, ik pas niet in het systeem, keer op keer val ik er doorheen. ‘’Zeur niet man, doe gewoon wat er van je gevraagd wordt.’’

Oké, ik zet mijn creativiteit, wie ik ben, wel weer op de stoffige boekenplank. Kennelijk overbodig en ongewenst.

Het raakt me, er zijn zoveel mensen die stoppen met school, ze worden zwak, laf en ongemotiveerd genoemd. Maar ze passen niet in het systeem, ze kunnen niet zijn wie ze willen zijn. Sommige mensen hebben daar vrede mee, vrede met dat trucjes boven persoonlijkheid gaat. Na jaren komen ze erachter, dat ze onderweg zichzelf zijn kwijtgeraakt, doodgemaakt door het systeem.

In de journalistiek wordt dit meer dan elders pijnlijk duidelijk. De traditionele media scoort niet meer en bloedt over een paar jaar keihard dood. De echtheid, de puurheid is ingeruild voor trucjes. Het feit dat vandaag de dag zelfs computers dezelfde stukjes kunnen schrijven als redacteuren in de media zegt genoeg. Niemand zit meer te wachten op mensen die het systeem trouw zijn. Mensen zijn opzoek naar echtheid, naar de persoon achter de saaie stukjes in de krant.

Waarom geven we onszelf weg aan een systeem dat ons dood maakt? Want wie zijn we nog als het systeem wegvalt? En waarom worden we opgeleid tot iemand die we niet zijn? Waarom altijd een middenweg, waarom kiezen we niet een keer echt voor onszelf?

Ik weet het niet, maar ik stop. Ik stop niet met mijn opleiding, maar ik stop wel met te doen wat er van me gevraagd wordt. Ik stop met ook maar iets geven om een beoordeling. Want waarom maak ik me druk over wat iemand van me vindt, als daar geen geluk en voldoening in te vinden is? Ik maak me liever druk om dingen die er echt toe doen. Ik stop met het systeem en ik hoop dat het systeem dan ooit met mij stopt.